ترنم گل سرخ
این وبلاگ سعی در اطلاع رسانی نکات مثبت زندگی در ژاپن دارد.
Friday, August 26, 2005
هندوانه های چهارگوش

ایرانیها به زیاد خوردن هندوانه دردنیا معروفند. از لحاظ میزان تولید هم ایران بالاترین میزان تولید رو در دنیا داره. اما اگه اطلاع داشته باشید بذرکاشتنی هندوانه از کشورهای دیگه مثل ژاپن، هلند و… وارد می شه.

هندوانه تنوع خیلی زیادی داره. مثلا" انواع بذری (مثل هندوانه تخمه ژاپونی که از نام روستای "جاپون" در استان خراسان گرفته شده که در اطراف اونجا بیشتر تولید می شه)، هندوانه گوشت زرد، هندوانه گرد، کشیده، هندوانه بدون بذر و ….

اما نوعی هندوانه اینجا گاهی به چشم می خوره که جالبه.

مدتها قبل یک کشاورز ژاپنی در شهر" شی کی کو" با خلاقیتش همه رو غافلگیر کرد و تونست هندوانه های مکعبی شکل تولید کنه. در اولین سال حدود 400 تا هندونه مکعبی شکل به دو شهرمهم ژاپن(توکیو و ازاکا)فرستاده شدن که هر کدوم با قیمت ده هزار ین (حدود 80 هزار تومان) به فروش رفتند. روش تهیه این هندوانه ها خیلی ساده است. هندوانه را داخل قالب شفاف قرار می دهند، بعد هندوانه رشد می کنه و شکل قالب را به خود می گیره. البته این قالب باید طوری ساخته شه که از آن هوا و نور عبور کنه. شکل قالب رو هم می توان به دلخواه تغییر داد. البته هر گیاهی تا یک اندازه قابلیت تغییر شکل رو داره که باید در نظر گرفت.

توجیهی که برای هندوانه های چهارگوش میارند اینه که راحت حمل می شند، راحت کنارهم چیده می شند و از همه مهمتر اینکه راحت تردر یخچال گذاشته می شند و موقع قاچ کردن هم به اینطرف و اونطرف قل نمی خورند. البته قیمت واقعا بالای این هندوانه ها همه مزایای اونها رو از بین می بره و به همین دلیل بیشتر در فروشگاهای لوکس دیده می شند.

Sunday, August 21, 2005
موز دسری و موز پلانتین


من فکر می کنم همه ما ایرانیها میوه موز رو می شناسیم و با بعضی از روشهای خوردنش هم آگاهیم. اما جالبه بگم که موز یکی از محصولاتیه که میزان تولید بالایی داره. تقریبا 88 میلیون تن که شامل انواع موزها می شه و بیشتر هم توی مناطق گرمسیر دنیا کشت و کار می شه. اما ...
جالبتر اینکه بگم در دنیا دو نوع موز وجود داره که به نامهای "بانانا= موز دسری" و "پلانتین= موز نشاسته ای" شناخته می شند. بانانا همان میوه ایه که ما به صورت تازه مصرف می کنیم و شیرین و نرمه به خاطر اینکه قندهای شیرین (گلوکز و فروکتوز) بالایی داره. خوشه های این میوه به صورت سبز از روی درخت چیده میشه و طی جابجایی که چند روز طول می کشه می رسه.
اما نوع پلانتین، میزان نشاسته بالایی داره که اغلب به صورت سرخ کرده مصرف می شه. به قولی نقش سیب زمینی را در مناطق گرمسیر ایفا میکنه. حدود یک-سوم تولید جهانی موز را تشکیل می ده. معمولا" طول این نمونه بلندتر از موز تازه خوری، سفت و سبز رنگه. جدا کردن پوست اون هم به راحتی موزهای معمولی نیست.
من زیاد اسم "پلانتین" رو در کتابها دیده بودم اما توی ایران ندیده بودم. روزهای اولی که به ژاپن اومده بودیم این نوع موز را از فروشگاه جاسکو خریدیم (فکر کنم از فیلیپین وارد ژاپن شده بود) و به صورت چیپس توی روغن سرخ کردیم و خوردیم. خیلی جالب و خوشمزه بود. البته به تردی چیپس سیب زمینی نبود. توی کشورهای گرمسیری که این میوه را پرورش می دند این میوه به روشهای مختلف پخته و سرو می شه.
چیپس پلانتین را هم توی بسیاری از فروشگاههای اینجا دیدم.
Friday, August 19, 2005
بونسای


یکی از هنرهای خیلی زیبایی ژاپنی پرورش درختان به صورت "بونسای" است. بعضی از این گیاهان واقعا" زیبا بوده و ارزش زیادی هم دارند. این هنر برای هزاران سال در چین رواج داشته و پس از ارتباط فرهنگی بین چین و ژاپن، به ژاپن منتقل شده .
بونسای از دو کلمه ژاپنی "بون=سینی" و "سای= کاشتن" تشکیل شده و در اصل به معنی کاشت درختان توی سینی (ظروف کشیده و کم عمق) است. در این هنر سعی می شه درختان را به صورت فرم پاکوتاه به اشکال گوناگون دربیارند. شکل بونسای خیلی مهمه و مفهوم اون رو می رسونه. در پرورش یک بونسای همچنین ظرف کاشت و تناسب اون با شکل گیاه نیز اهمیت زیادی داره.
بعضی از هنرمندان این هنر، بونساهای خیلی کوچک که حتی گاهی اوقات کوچکتر از کف دست هستند را پرورش می دهند که به اسم "مینی بونسای" شناخته می شند.
بونسای حاصل تلفیق هنر با علم باغبانی است. برای پرورش یک بونسای دونستن علوم باغبانی، نوردهی، تغذیه، نیاز آبی و همچنین هرس شاخه، برگ و ریشه لازمه. به این ترتیب که با استفاده از روشهای خاص رشد گیاه را کم می کنند به طوری که به سلامت آن لطمه ای وارد نشه و هرس ریشه و برگ در فصل رشد باعث کاهش رشدش می شه. همچنین برای شکل دادن به گیاه در سالهای اول از سیمهای فلزی استفاده می شه و به وسیله آنها شاخه ها را به هر طرفی که می خواند خم می کنند و با مرور زمان شکل دلخواه را به گیاه انتقال می دند. تناسب درست بین اجزاء گیاه و همچنین تامین نیاز گیاه به پرورش یک بونسای سالم و زیبا کمک فراوانی می کنه. اگر مایل به دونستن بیشتر در مورد بونسای هستید می تونید اینجا اطلاعات خوبی رو به انگلیسی پیدا کنید.
Thursday, August 18, 2005
علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ما سوا فکندی همه سایه هما را

فردا روز میلاد مولود کعبه حضرت علی است. این روز بر همه باباهای دنیا و بر همگان مبارکباد
Wednesday, August 17, 2005
زلزله شمال ژاپن
دیروز عصر توی خبرها شنیدم و دیدم که توی شمال ژاپن زلزله آمده. قدرت زلزله هم بر اساس واحد های مختلف 6.8 و 7.2 گفته شد. من توی ایران چندین بار زلزله حدود 5 ریشتری رو حس کرده بودم و درست روز عید نوروز امسال هم زلزله ای حدود 7 ریشتر رو هم اینجا حس کردم. از نظر ما ایرانیها و بسیاری از کشورهای دیگه که پس از هر زلزله تلفات زیاد جانی و مالی را دیده ایم زلزله خیلی وحشتناک و واقعا" باید ترسناک باشه. اما ما اینجا وقتی برخورد خود ژاپنیها رو با زلزله می بینیم متوجه می شیم که واقعا اون تصوری که ما از زلزله داریم به خاطر عدم ایمنی خونه ها و مکانهای عمومی ماست نه خود زلزله. اگه بخوایم نسبت زلزله های که توی ژاپن میآد رو با ایران مقایسه کنیم اینجا خیلی بیشتره، شدت بالاتری داره و بسیاری از موارد با سونامی یا همون امواج سهمگین دریا توامه.
ما خیلی موقعه ها می گیم پیشگیری بهتر از درمانه. اما توی عمل نه پیشگیری می کنیم و نه درمان. اینجا دقیقا" برعکسه.
اصول اولیه پیشگیری از تخریب رو کاملا" در ساخت و سازها رعایت کرده و می کنند. مقاومت ساختمانها رو افزایش دادند. بعد از هر حرکت جزئی زمین، تمام موارد ایمنی به سرعت اجراء می شه. مثلا" گاز بلافاصله قطع می شه، بخاری های نفتی مجهز به سیستمیند که بلافاصله پس ازتکان خوردن خاموش می شند، اتوبانها بسته می شند و قطارها توقف می کنند(البته همه به صورت خودکار).
از اونطرف حدود 2 دقیقه پس از زلزله، تلویزیون اخبار اون و احتمال اینکه سونامی در پی داشته باشه رو می گه.
از همه اینها مهمتر اینکه مردم هم آرامش دارن (که حاصل آموزشهای درسته) و این خود باعث بهبود کمک رسانی و امداد در صورت لزوم می شه.
یادمه بعد از زلزله روز عید امسال که تلوزیون با مردم مصاحبه می کرد همه با خنده داشتند در مورد زلزله صحبت می کردند. ما که ترسیده بودیم از طرز برخورد اونها احساس آرامش کردیم

به امید اون روزی که در کشورما هم با پدیده های طبیعی ....
Tuesday, August 16, 2005
semi یا به انگلیسیی cicadas


در ژاپن هر فصلی برای خودش یه چیزای داره مثل شکفته شدن شکوفه های گلها، فستیوال ها و ... که در واقع نماد اون فصل هستند. با شروع تابستون حشره هایی به اسم "سمی" سر و کله شون پیدا می شند که خیلی پر سر و صدا هستند و الان هم که دارم این مطلب رو می نویسم صداشون رو می شنوم اینها به مدت یک ماه ونیم فعال می شند و همه جا از بیرون تا توی خونه حتی اگه در و پنجره خوب چفت باشه باز هم صداشون میاد و خیلی زود عادی می شند. معمولا اواخر ماه جون و یا اوایل ماه جولای یکدفعه طی یک روز ظاهر می شند و حدود 45 روز بعد هم ساکت می شند.
سمی ها یه مدتی رو به صوت لارو در زیر خاک می گذرونند و وقتی بالغ شدند شروع به پرواز میکنند و بقیه زندگیشون رو روی درخت طی می کنند. البته این رو بگم که به جزء صدای که تولید می کنند هیچ گونه آزاری ندارند.
این حشره ها خیلی بزرگنند و چند برابر جیرجیرکهایی که در ایران توی شبهای تابستون جیر جیر می کنند هستند که به نظرم اونا خیلی خوش صدا تر و گوشنوازترند. حشرات جنس نر بالهای شفافشون رو بهم می زنند و صدا تولید می کنند. اغلب توی ساعات خاصی از شبانه روز مثلا" صبح زود و بعد از ظهر بیشتر فعالند و همه با هم شروع به خوندن می کنند و یا همه با هم ساکت می شند.
تصورش بکنید اینها به تعداد خیلی زیاد اینقدر سر و صدا میکنند که اگه بخوام صداشون رو تشبیه کنم مثل اینه که تعداد زیادی زودپز روی شعله با حرارت بالا روشن باشه. در آخر هم وقتی که عمرشون تموم می شه روی زمین می افتند.
اما بشنوید از مردم ژاپن که از اونها به صدای طبیعت نام می برند. شعرهای ژاپنی (هایکو) زیادی در مورد اون گفته شده. بچه ها هم یکی از تفریحاتشون اینه که با تورهای حشره گیری و یه قفس کوچک پلاستیکی اونها رو بگیرند و چرخه زندگیشون رو با کمک معلما و خانواده بررسی کنند.
شنیدم توی بعضی کشورهای دیگه و در مناطق معتدله و نیمه گرمسیر مثل آمریکا، استرالیا، آلمان و بعضی کشورهای دیگه هم هست. گاهی اوقات این حشره به صورت لارو به مدت چند سال در زیر خاک به صورت راکد باقی می مونه.
زنده باد همون جیرجیرکهای خودمون
Monday, August 15, 2005
مراسم چای


می خواستم در مورد مراسم چای که یکی از سنتهای جالب ژاپنی است مطالبی رو بنویسم اما در حین وبلاگردی دیدم که وبلاگ رادیو کالج پارک این مطالب رو به صورت گویا جدیدا اضافه کرده که داغ داغه. اگه دوست داشتین یک سری به اونجا بزنید شنیدنش خالی از لطف نیست.
البته در ژاپن و چین مصرف چای سیاه خیلی کمه و چای دیگه ای مصرف فراوانی داره که به اسم چای سبز شناخته می شه. این هر دو نوع جای از یک گیاه تهیه می شوند اما مراحل تهیه اونها کمی با هم متفاوته. چای ژاپنی مرحله تخمیر رو در طی تهیه کردن نداره. خواص دارویی این چای خیلی زیاده. البته برای ما ایرانیها در ابتدا شاید خیلی بی مزه و یا گاهی بد مزه باشه اما کم کم که عادت کنیم فوق العاده است. این نوع چای رو بدون شیرین کردن و یا استفاده از قند مصرف می کنند. شنیدم توی بعضی از عطاریهای ایران این چای پیدا می شه.
چای سبز رو هم به صورت گرم و هم به صورت خنک مصرف می کنند.
یه نکته جالب دیگه هم اینه که اینجا انواع نوشیدنیهای خنک فراوانی دارند که از جوشانده های مختلف گیاهی تهیه می شه. مثلا" چای گندم، چای لیمو، چای افرا(نوع کانادایی)، چای میوه ای(بلوبری، توت فرنگی و پرتقالی) .
Thursday, August 11, 2005
اکه بانا یا گل آرایی ژاپنی

در ژاپن سنت ها خیلی خوب حفظ شدند و این سنتها بعضیهاشون اصلا" مال خود ژاپنی ها نیستند و مثلا" از چین یا کشورهای دیگه اومدند و در اینجا به مرور زمان ژاپنی شدند و الان مردم زاپن به اون افتخار می کنند. مانند مراسم چای, جشن ستارگان(تاناباتا),مراسم آتشبازی و خیلی موارد دیگه. اینها از نکات مثبته دولت ژاپنه که چیزای خوب رو برای سرگرمی و رفاه مردم از کشورهای همسایه الگو گرفتند و به نحو خوبی انجام میدند.
اما با توجه به بک گراند من, فرهنگهای دیگه ای هم دیده می شه که فقط و فقط از اینجا به جاههای دیگه برده شده مثل علم پرورش درختان به شکل بونسای (که بعدا" مفصل در موردش می نویسم) و گل آرایی به سبک ژاپنی که به اون در اصلاح ژاپنی اکه بانا (یا کادو) گفته می شه.

ترجمه فارسی اون میشه" آرایش گل های زنده". این هنر سنتی خیلی برای مردم ژاپن آشناست و تقریبا میشه گفت همه از پیر و جوون اصول اون رو میدونن. توی شهری که ما هستیم چندین آموزشگاه ویژه وجود داره که در پایان دوره به هنرجوها گواهینامه هم میدند. اصول کلی گل آرایی اکه بانا شامل قرارگرفتن سه شاخه گل طبیعی در زوایای مختلف است که هر شاخه نماد بهشت, زمین و بشرهستند . این گل آرایی در گلدانهایی معمولا" با دهانه بزرگ انجام می شه و با کمک یک صفحه فلزی سنگین میخ دار به نام "کنزان" گلها رو در جهات مختلف شکل می دن(این صفحه کار اسفنج رو در گل آرایی ما داره).
طرز قرار گرفتن و طول شاخه هر کدام از این گلها مهمه. مثلا شاخه اصلی باید با زاویه 15 درجه و شاخه دوم با زاویه 45 و شاخه سوم در جهت مخالف با زاویه 75 درجه از عمود قرار می گیرند. البته این رو هم بگم که امروزه این اصول رو کاملا رعایت نمی کنند و به زیبایی بیشتر اهمیت میدهند.
شروع این نوع گل آرایی به قرن ششم برمیگرده که بزرگان معابد یکسری گل هایی رو تزیین می کردند و به مجسمه بودا تقدیم می کردند. اکه بانا دارای سبک های مختلفی است مثل "ریکا" و "موری بانا". ریکا در قرن پانزدهم رایج بوده و در اون گلها رو طوری میچیدند و نسبت میدادن که بیانگر عظمت طبیعت باشند مثلا شاخه های درخت کاج سمبل سنگ و صخره و گل های داوودی سمبل رودخانه. اما امروزه از این سبک کمتر استفاده میکنند.
سبک موری بانا در دوران مدرنیزه شده ژاپن به وجود آمده و سادتره .در قدیم دختر های دم بخت می بایست اکه بانا, مراسم چایی و هنر خوشنویشی ژاپنی رو بخوبی یاد می گرفتن . جالبه نه؟


شکل نحوه قرار گرفتن سه جزء اصلی گل آرایی اکی بانا و نامهای اونها به ژاپنی و همچنین صفحه میخدار کنزان(در همه فروشگاههای صد ینی اندازه کوچکش هست و برای کسانی که به گل آرایی علاقه دارند چیز جالبیه).
Tuesday, August 09, 2005
رابطه علم و عمل
یکی از مواردی که برای من خیلی جالبه ارتباط علم با عمله. توی خیلی جاههای دیگه دنیا ممکن کارهای تحقیقاتی انجام بشه ولی عملی بودن و عملی کردن نتایج شاید خیلی مهمتره. اینجا تحقیقاتی رو بیشتر انجام میدن که جنبه عملی اون امکان پذیر باشه. بارها و بارها دیدم که باغداران اینجاکتابهای ساده ای دارندکهشامل نتایج تحقیقات جدید, گیاهان جدید و خلاصه خیلی مطالب جدید و امروزی به زبان ساده و پر از شکلهای گویا برای همه و مخصوصا افرادی که تحصیلات بالایی ندارند به راحتی متوجه می شوند.
هزینه انجام تحقیق خیلی بالاست. اگه جنبه عملی نداشته باشه یعنی هدر دادن همه اون هزینه ها. البته صرف نظر از یکسری تحقیقات پایه ای که اونها بحث جدایی دارند.
Saturday, August 06, 2005
Nashi یا گلابی ژاپنی


یکی از میوه های معروف ژاپن "ناشی" است که این میوه بیشتر توی ژاپن کره و چین کشت و کار می شه. به همین دلیل به اسامی گلابی ژاپنی, گلابی آسیایی و سیب-گلابی هم گفته می شه. به دلایل وجود بیماری های گیاهی خاص پرورش اون توی ایران این روزها کمی مشکله. گلابی ژاپنی یا ناشی یکی از میوه های خیلی خوشمزه است که از اواخر ماه جولای تا اواخر ماه نوامبر به بازار عرضه می شه. تفاوتش با گلابی های معمولی یا اروپایی در این هست که اصلا" گلابی شکل" نیست و معمولا شکلی شبیه سیب داره و رنگ پوستش زرد یا سبز مایل به زرد است و طعم و مزه اون کاملا متفاوته و خیلی آبداره . معمولا ارقام مرغوبتر رنگ پوست میوه شون تیره تره. قابلیت نگهداری گلابی های ژاپنی برخلاف گلابی های اروپایی خیلی خوبه و به راحتی حتی می توان به مدت زیادی نگهداری کرد.داخل میوه هم پره از دونه های سفتی که موقع خوردن گلابی های موجود در ایران زیر دندون احساس میشد
کشاورزی خرده-پا

Saga
یکی از مسایلی که توی ژاپن برای بسیاری از ما جالبه اینه که کشاورزی اینجا به صورت خرده-پا هست. بدین معنی که هر جا که قابل کشت وزار بوده, رو کشت کردن. و به علت کوهستانی بودن زمینهای کشاورزی کمی وجود داره. اکثر قطعات زمینهای کشاورزی به ابعاد حدود 500 تا 2000 متر است. البته اینجا چاره اندیشیهایی برای این کشاورزی خرده-پا وجود داره. جمع آوری محصول تولید شده و توزیع وسایل مورد نیاز اولیه به راحتی در تمام مناطق ژاپن صورت می گیره و این باعث می شه که کشت وکار در قطعاتی به این کوچکی هم به صرفه باشه. فکر کنم توی ایران قطعات کمتر از چند هکتار هم در بسیاری از موارد به صرفه نیستند.